موسیقى لهوى و غفلت انسان
پرسش :
گفته مى شود موسیقى انسان را غافل مى کند، بسیارى از امور روزمره نظیر انواع بازىها و فیلم‌ها نیز این چنین هستند؛ پس چرا اینها حرام نیست؟
پاسخ :
باید دانست لهو انواعى دارد که مهم ترین آنها عبارت است از:
1. مشغول شدن انسان به امور غیر مهم و بى معنا و بیهوده؛ مانند بازى با تسبیح، بازى با محاسن صورت و برخى از امورى که هیچ فایده عقلایى در بر ندارد.
2. مشغول شدن به امورى که اوقات فراغت را پر مى کند و داراى فایده عقلایى است؛ چنان که حضرت على (علیه السلام) از پیامبراسلام (صلی الله علیه و آله) نقل مى کند: «نِعْمَ اللهوُ المِغْزَلُ لِلْمَرأة الصالِحَةِ»؛ «بافندگى لهو و سرگرمى زن صالح است»[1]. بسیارى از بازى هایى که در این عصر رایج بوده و داراى هدف و منفعت عقلایى است، از مصادیق این قسم به شمار مى رود.
3. مشغول شدن به امورى که باعث طرب و شادى نفسانى و خارج شدن از حد اعتدال مى گردد؛ مانند غنا و نواختن موسیقى.
در متون دینى، هیچ گاه لهو به صورت فراگیر و مطلق حرام نبوده؛ بلکه نوع خاصى از آن مورد مذمت و حرمت قرار گرفته است. «لهو حرام» آن است که شارع مقدس به طور جزئى و مشخص، به آن تصریح کرده و مورد نهى و سرزنش خود قرار داده است، مانند نواختن موسیقى و استماع آن[2].
آیت الله بروجردى مى فرماید: حرمت برخى انواع لهو هر چند قطعى است؛ ولى نمى توان آن را به همه اقسام آن سرایت داد. لهو حرام آن است که انسان را از حد اعتدال و طبیعى خود بیرون آورد و باعث کاهش یا سلب جدیت عقل شود؛ مانند برخى آهنگ هاى موسیقى که هر کس بشنود، او را در حرکات و رفتار بى اختیار مى‌سازد (هر چند از عاقل ترین انسان ها باشد)[3] شبیه این سخن از آیت‌الله وحید خراسانى نیز نقل شده است[4].
پی‌نوشت‌ها:
[24]. وسائل الشیعه، ج 6، ص 185.
[25]. فاضل لنکرانى، جامع المسائل، ج 1، س 1009 ؛ اکبر ایرانى، بررسى مبانى موسیقى، ص 76 ؛ على حسینى، الموسیقى، ص 143ـ152 ؛ سید ابوالقاسم خویى، مصباح الفقاهه، ج 1، ص 423.
[26]. البدر الزاهر فى صلوة الجمله والمسافر، ص 234.
[27]. سید محمد تقى حسینى، غنا در آیینه شفاف اهل بیت، ص 9 و 78.
منبع: احکام موسیقى (به ضمیمه رقص و قمار)، مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام، مؤلف: سید مجتبى حسینى؛ قم: نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1385.
در این زمینه حتما بخوانید:
1. مشغول شدن انسان به امور غیر مهم و بى معنا و بیهوده؛ مانند بازى با تسبیح، بازى با محاسن صورت و برخى از امورى که هیچ فایده عقلایى در بر ندارد.
2. مشغول شدن به امورى که اوقات فراغت را پر مى کند و داراى فایده عقلایى است؛ چنان که حضرت على (علیه السلام) از پیامبراسلام (صلی الله علیه و آله) نقل مى کند: «نِعْمَ اللهوُ المِغْزَلُ لِلْمَرأة الصالِحَةِ»؛ «بافندگى لهو و سرگرمى زن صالح است»[1]. بسیارى از بازى هایى که در این عصر رایج بوده و داراى هدف و منفعت عقلایى است، از مصادیق این قسم به شمار مى رود.
3. مشغول شدن به امورى که باعث طرب و شادى نفسانى و خارج شدن از حد اعتدال مى گردد؛ مانند غنا و نواختن موسیقى.
در متون دینى، هیچ گاه لهو به صورت فراگیر و مطلق حرام نبوده؛ بلکه نوع خاصى از آن مورد مذمت و حرمت قرار گرفته است. «لهو حرام» آن است که شارع مقدس به طور جزئى و مشخص، به آن تصریح کرده و مورد نهى و سرزنش خود قرار داده است، مانند نواختن موسیقى و استماع آن[2].
آیت الله بروجردى مى فرماید: حرمت برخى انواع لهو هر چند قطعى است؛ ولى نمى توان آن را به همه اقسام آن سرایت داد. لهو حرام آن است که انسان را از حد اعتدال و طبیعى خود بیرون آورد و باعث کاهش یا سلب جدیت عقل شود؛ مانند برخى آهنگ هاى موسیقى که هر کس بشنود، او را در حرکات و رفتار بى اختیار مى‌سازد (هر چند از عاقل ترین انسان ها باشد)[3] شبیه این سخن از آیت‌الله وحید خراسانى نیز نقل شده است[4].
پی‌نوشت‌ها:
[24]. وسائل الشیعه، ج 6، ص 185.
[25]. فاضل لنکرانى، جامع المسائل، ج 1، س 1009 ؛ اکبر ایرانى، بررسى مبانى موسیقى، ص 76 ؛ على حسینى، الموسیقى، ص 143ـ152 ؛ سید ابوالقاسم خویى، مصباح الفقاهه، ج 1، ص 423.
[26]. البدر الزاهر فى صلوة الجمله والمسافر، ص 234.
[27]. سید محمد تقى حسینى، غنا در آیینه شفاف اهل بیت، ص 9 و 78.
منبع: احکام موسیقى (به ضمیمه رقص و قمار)، مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام، مؤلف: سید مجتبى حسینى؛ قم: نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف، 1385.
در این زمینه حتما بخوانید:
فلسفه حرمت موسیقى لهوى و غنا چیست؟
نظر شیعه و سنى درباره غنا چیست؟ آیا در میان فقیهان شیعى کسى هست که غنا را حلال بداند؟
آیا در قرآن آیه اى وجود دارد که غنا را حرام بداند؟
آیا در اصطلاح فقهى، موسیقى مترادف با غنا است یا با یکدیگر تفاوت دارند؟
تازه های پرسش و پاسخ
ارسال نظر
در ارسال نظر شما خطایی رخ داده است
کاربر گرامی، ضمن تشکر از شما نظر شما با موفقیت ثبت گردید. و پس از تائید در فهرست نظرات نمایش داده می شود
نام :
ایمیل :
نظرات کاربران
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}